M jak Manru czyli Kraszewski pod kluczem... wiolinowym

W zasadzie mogłoby być: M jak Manru, P jak Paderewski albo N jak Nossig, ale pozostańmy przy "Manru"

Ignacy Jan Paderewski

"Manru" to jedyna opera Ignacego Jana Paderewskiego. Jej libretto powstało na podstawie powieści Józefa Ignacego Karaszewskiego "Chata za wsią". Autorem libretta jest Alfred Nossig.
Prapremiera opery odbyła się w Dreźnie 29 maja 1901 i śpiewana była po niemiecku. Premiera polska odbyła się we Lwowie 8 czerwca 1901 roku. Prapremiera amerykańska miała miejsce w Metropolitan Opera w dniu 14.02.1902. Po dziewięciu przedstawieniach operę zdjęto z afisza i nigdy przedstawień nie wznowiono.
Opera, choć grana była jako jedyna polska opera w Metropolitan Opera, nigdy nie zdobyła dużej popularności, zarzucano jej m.in.niedoskonałość libretta, ale chwalono talent kompozytora i jego muzykę. Kraszewski zapewne zmartwiłby się tą wiadomością.Chodzi, oczywiście, o libretto, nie o muzykę!
Początkowo Nossig zaproponował Paderewskiemu napisanie opery do swojego libretta, ale kompozytor się nie zgodził. Dopiero libretto oparte na motywach "Chaty za wsią" zyskało jego aprobatę. Muzykę Paderewski pisał 8 lat, tekst libretta - nie bardzo udany podlegał ciągłym przeróbkom, dodano nową postać - matkę Ulany oraz zaostrzono konflikt Ulany z wiejską społecznością. Nie przyniosło to jednak spodziewanego rezultatu. Krytycy po premierze nowojorskiej stwierdzili, że opera powinna się skończyć po drugim akcie happy endem, a nie tragedią w akcie trzecim.

*****

Kim był Alfred Nossig? To rzeźbiarz, literat, librecista, działacz społeczny i polityczny, krytyk sztuki. Urodził się we Lwowie w 1864 roku, zginął niechlubnie w Warszawie w roku 1944 z wyroku Żydowskiej Organizacji Bojowej za przekazanie gestapo informacji na temat żydowskiego ruchu oporu.

*****

Marcella Sembrich jako Ulana w Metropolitan
Foto Aime Dupont

Żródło: Metropolitan Opera Association

[Met Performance] CID:28960
United States Premiere
Manru {1} Metropolitan Opera House: 02/14/1902.
 (United States Premiere)
(Debut: Alexander von Bandrowski)


Metropolitan Opera House
February 14, 1902

United States Premiere


MANRU {1}
Paderewski-Nossig

Manru...................Alexander Von Bandrowski [Debut]
Ulana...................Marcella Sembrich
Urok....................David Bispham
Hedwig..................Louise Homer
Asa.....................Fritzi Scheff
Jagu....................Robert Blass
Oros....................Adolph Mühlmann
Maiden..................Marie Van Cauteren

Conductor...............Walter Damrosch

Manru received nine performances this season.
 Photograph of Marcella Sembrich as Ulana by Aimé Dupont.



*****




A tu plakat do premiery Manru w operze bydgoskiej z  dnia 21.10.2006. Przedstawienie reżyserował Laco Adamik. Opera otrzymała nową wersję libretta  autorstwa Romana Kołakowskiego. Źródło  informacji i plakatu

OperaNova Bydgoszcz